ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
Ως παχυσαρκία ορίζεται η κατάσταση εκείνη κατά την οποία περίσσεια λίπους ή λιπώδους ιστού εναποθηκεύεται στον οργανισμό προκαλώντας αύξηση του σωματικού βάρους πέραν των φυσιολογικών ορίων. Οι τιμές, του ποσοστού λίπους, που μας δηλώνουν παχυσαρκία είναι >25% για άνδρες και >35% για τις γυναίκες .Για τον υπολογισμό του ποσοστού, έχουν σχεδιαστεί διάφοροι τρόποι μέτρησης όπως ο δείκτης μάζας σώματος, αναλογία μέσης –ισχίων , μέθοδος δερματοπτυχών κ.α.
Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) είναι ένα συχνά χρησιμοποιούμενο πρότυπο για τον υπολογισμό της παχυσαρκίας. Ο ΔΜΣ ενός ατόμου καθορίζεται με την διαίρεση του βάρους του σώματος σε χιλιόγραμμα με το τετράγωνο του αναστήματος σε μέτρα
Δείκτης Μάζας Σώματος (ΒΜΙ)=βάρος σώματος (κιλά)
Ύψος2
Σύμφωνα με τον δείκτη μάζας σώματος ένα άνδρας βάρους 75 κιλών και ύψους 1,84 μέτρων έχει δείκτη 22,2 {75/(1,84)2=22,2}
Όσο μεγαλώνει ο δείκτης μάζας σώματος αυξάνει και ο κίνδυνος για την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ καθώς και παθήσεων του καρδιαγγειακού και των νεφρών
ΠΡΟΣΟΧΗ!!!
Ο ΔΜΣ δεν λαμβάνει υπόψη την αναλογική σύσταση του σώματος . Ένας υψηλός ΔΜΣ μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένο χαρακτηρισμό ενός λεπτόσωμου ατόμου με αυξημένη μυική μάζα ως υπέρβαρο .
Φυσιολογικά ποσοστά λίπους για άνδρες 15 - 20% -->20 παχυσαρκία
γυναίκες 20-25% -->30 παχυσαρκία
Ελάχιστα ποσοστά λίπους για άνδρες 4-5%
γυναίκες 12%
Η παχυσαρκία οδηγεί το άτομο σε σημαντικά αυξημένο κίνδυνο για υπέρταση , διαβήτη , νόσο των στεφανιαίων αρτηριών και μεταβολικές και γαστρεντερικές νόσους . Οι κίνδυνοι της υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία, συνδέονται πιθανότατα με τον τρόπο , τον οποίο το λίπος κατανέμεται στο σώμα , με την παχυσαρκία άνω σώματος που αντιπροσωπεύει τα υψηλά επίπεδα σπλαχνικού λίπους, να δημιουργεί σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο.
ΛΙΠΟΚΥΤΤΑΡΑ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
Σε έναν μέσο, μη παχύσαρκο άνθρωπο ο αριθμός των λιποκυττάρων κυμαίνεται από 20 έως 30 δισεκατομμύρια κύτταρα και το καθένα αποθηκεύει 0,5-0,6 μικρογραμμάρια λίπους.
Και πότε αναπτύσσονται?
Φαίνεται ότι υπάρχουν τρείς περίοδοι στη ζωή ενός ανθρώπου κατά τις οποίες αυξάνονται σημαντικά:
Στο τελευταίο τρίμηνο της ενδομητρίου ζωής
Στο πρώτο έτος της ζωής
Περίοδο εφηβείας (αλματώδης αύξηση)
Οπότε, αν το άτομο αυξήσει υπερβολικά το σωματικό του λίπος σε αυτές τις περιόδους, τότε το καθιστά πιο επιρρεπές στην παχυσαρκία και έτσι είναι απαραίτητο να φροντίζουμε τα εξής:
Α) Να μην παίρνει υπερβολικό βάρος η έγκυος γυναίκα (αύξηση αριθμού λιποκυττάρων και στο έμβρυο)
Β) Να μην αυξηθεί κατά πολύ το βάρος ενός παιδιού στην βρεφική και εφηβική ηλικία)
Τέλος, το πρότυπο της κατανομής του σωματικού λίπους (στους άνδρες κυρίως στην κοιλιακή χώρα ενώ στις γυναίκες κυρίως στους γοφούς) καθορίζεται από την τοπική δράση της λιποπρωτεινικής λιπάσης, του ενζύμου που ρυθμίζει το βαθμό πρόληψης των τριγλυκεριδίων από το κύτταρο. Με το συγκεκριμένο ένζυμο, θα ασχοληθούμε και αναλυτικότερα σε κάποιο επόμενο άρθρο.
Επιμέλεια: Μακαρατζής Εμμανουήλ, Γυμναστής, Απόφοιτος ΤΕΦΑΑ.
Πηγές: Φυσιολογία της άσκησης και του αθλητισμού, Jack H. Wilmore.
Άσκηση & Χρόνιες Παθήσεις, Σάββας Π. Τοκμακίδης.
